Otomotiv dünyasında üretime dönük her yatırım, kapsamı ne olursa, nerede olursa olsun ‘her ülkeyi ve her çalışanı’ ilgilendirir…
Kişisel olarak da değerlendirilebilecek bu düşüncemden hareketle, yanıbaşımızda sayılmasa da yakın denilebilecek yükselen bir ‘yatırım’ pazarından bahsetmek isterim.
Bahse konu olmasının nedeni de bu yatırım pazarına ilgi gösteren yatırımcı listesinin, bizde de ya yatırımı olan ya da yatırım yapmasını istediğimiz şirketlerden oluşması.
Otomotiv yatırımları açısından yükselen ülkenin adı Cezayir…
Cezayir, 2016 yılında ülkede sıkı kurallara bağlı araç satış ve dağıtım şartlarını yeniden düzenlemiş; ülkede montaj tesisi kuracak markalara ithalat, dağıtım ve satış izni verileceğini açıklamıştı.
Bu kararlar sonrası, ülkedeki ithalat kotalarını aşmak isteyen birçok üretici, montaja yönelik de olsa fabrika yatırımına gitme yolunu izlemeye başladı.
Otomotiv üreticileri düşük maliyetlerin yanı sıra hem Afrika hem de Avrupa’ya ihracat açısından yakınlığı nedeniyle Kuzey Afrika’da yatırıma sıcak bakıyorlar.
Kuzey Afrika’da Cezayir’den önce Fas da bu sıcak ilgiden faydalanan ülke olmuştu.
Renault, Hyundai, VW Grup ve PSA yatırım yaptı
Cezayir’deki bu değişikliklerin ardından montaj tesisi kurma kararı alan Renault, Volkswagen, Hyundai, Peugeot ve Nissan’a hemen izin çıktı. Cezayir’deki yatırımlara 2014 yılında Oued Tlelat’daki tesisiyle Fransız Renault öncü olmuştu. Hyundai 2016 yılında Tiaret’deki tesisini devreye alırken, Volkswagen Grubu da Relizane’de çok markalı (Volkswagen, Seat, Skoda) tesisini açtı. Geçen yıl da Fransız PSA (Peugeot-Citroen) Oran’da üretim ve montaj tesisi açacağını duyurdu.
Bu kararlar sonrasında lokal ortaklarıyla birlikte Volkswagen, Hyundai ve Peugeot yıllık 100’er bin adet, Renault 75 bin adet, Nissan 60 bin adetlik montaja dayalı üretim yapmak için harekete geçti.
Ford 200 milyon dolarlık yatırımla geri döndü
Son olarak Amerikalı Ford da listeye eklendi. 2016 yılında ithalat faaliyetleri askıya alınan Amerikalı şirket, ülkeye geri dönmek ve lokal partneri AMC ile bir montaj fabrikası kurmak üzere Cezayir Ulusal Yatırım Konseyi’nden izin aldı. Yatırım tutarı 200 milyon dolar olacak fabrika, Oran’a 300 km uzaklıktaki Relizane’daki. 2019 yılında açılması planlanan fabrikada ilk yıl 30 bin araç üretilecek. İkinci yılında bu sayı 150 bin adede ulaşacak. Fabrikada Fiesta, Ka, Kuga, Ranger Pick-up, Everest ve Türkiye’de üretilen Transit modellerinin montajı yapılacak.
Suzuki ve Toyota listeye ekleniyor
Suzuki’nin de önümüzdeki dönemde bu listeye katılabileceği belirtiliyor.
Ayrıca Toyota’nın büyük bir fabrika kurması için görüşmelerin devam ettiği ifade ediliyor.
Geçen Ekim ayında Cezayir Sanayi ve Madencilik Bakanlığı, çeşitli ülkelerden üreticilerin montaj tesislerinin kurulumu için bir düzine yeni başvuru aldığını açıklarken; Cezayir pazarının bölgedeki en cazip ülkelerden biri olması öngörülüyor. 2017 yılında lokal üretim binek ve ticari araç toplamında 110 bin adet olarak gerçekleşmişti. Ülkede geçen yıl 75 bin adet araç satılmıştı.
Söz konusunu yatırımlar tam olarak devreye girdiğinde montaj fabrikalarının yıllık üretim kapasitesinin 500 bini aşması, bunun da önemli kısmının ihraç edilmesi bekleniyor.
Anlaşılacağı gibi, ülkede yapılan ve yapılacak yatırımlar ağırlıklı olarak montaja yönelik ve ülkenin henüz otomotiv üssü haline gelmesini sağlayacak nitelikte değil.
Yani; şimdilik değil…
