Otomobil, bütün dünyada en önemli tüketim maddeleri arasında yer alıyor. Bazı ülkelerde lüks bazı ülkelerde ise ihtiyaç kapsamında değerlendiriliyor. Ama her ülkenin Maliye’si için önemli bir gelir kaynağı. Aynen Türkiye gibi…
Dozu kaçırmamak gerekiyor. Hele bir de ulusal paranız devaüasyonla değer yitiriyorsa, yüksek vergiler fabrika kapanmalarına, vardiya azaltmalara, işsizliğe ve dolayısıyla Maliye’nin gelir kaybına yol açabiliyor.
Bunun örneklerini geçtiğimiz yılın eylül ayından beri Türkiye olarak yaşıyoruz. Zamanında dengelenmeyen vergiler, sonradan düşürülse de “Yırtık dikiş tutmuyor” artık. Otomobil satışları hızla aşağı noktalara iniyor. Çağlayan misali…
Otomobil vergileri sadece Türkiye’nin değil, Avrupa Birliği ülkelerinin de gelir kalemleri içinde önemli paya sahip. Genellikle ihtiyaç olarak ele alındığı için sadece KDV ile vergilendirilen araçlar, bizde MTV denilen vergiyle de muhataplar.
AB ülkeleri arasında motorlu taşıtlardan en fazla vergi Almanya’da toplandı. Almanya, yıllık 92 milyar avroluk vergi geliri ile AB ülkeleri arasında ilk sırada yer aldı. Zaten Almanya, Avrupa’nın otomotivde açık ara en büyüğü. Bu yılın ilk üç ayında Almanya’da satılan otomobil sayısı 880 bin adet çıtasının üzerine çıktı.
Almanya’yı 79 milyar euro ile Fransa izliyor. Fransa’da Avrupa’nın ilk üç büyük otomotiv pazarından biri. Bu yılın ilk üç ayında Fransa’da 553 bin adetin üzerinde otomobil satıldı.
Sırada İtalya var. Fiat’ın anavatanı. İtalyan Maliyesi 2018 yılında motorlu taşıtların vergilendirilmesinden yıllık 56,3 milyar euro gelir elde etti.
Sırada İngiltere var. Başkenti Londra’ya dizel araçları almama kararını uygulamaya geçiren İngiltere’nin geçen yıl motorlu taşıtlardan elde ettiği vergi geliri 28,1 milyar euro.
Matadorların İspanya’sı Avrupa’nın en büyük ilk 5 ülkesi içinde. Bir ara Türkiye’deki otomotiv satışları İspanya’yla yarışmıştı. Ama şimdi arada dağlar var. İspanyol Hükümeti, geçen sene motorlu taşıt satışlarından 20,3 milyar euro geliri kasasına koydu.
2019 yılı ilk üç ayında 116 bin otomobilin satıldığı Hollanda 19,6 milyar euro vergi geliri elde etti. Aynı vergi tutarı ocak-mart arasında 155 bin adet otomobilin satıldığı Belçika’da da elde edildi.
Türkiye’de geçen yıl 486,3 bini otomobil olmak üzere 621 bin araç satıldı. Yılın son iki ayında KDV ve ÖTV teşvikleri başlatıldı. Bu yüzden araç başına alınan vergi kısmen azaldı. Buna rağmen pazarın stop vaziyetinden kurtulmasıyla vergi gelirlerinde Maliye kazançlı çıktı. Satılandan yüksek, satılmayandan hiç vergi almaktansa, daha az vergi uygulamasıyla daha çok araç satımasını ve vergi toplanmasını sağladı.
Akaryakıtla birlikte 2018 vergi gelirlerinin yüzde 21,6’sı yani 133,9 milyar TL’lik kısmı ÖTV’den (Özel Tüketim Vergisi) kaynaklandı. Bu gelirlerde petrol ve doğalgaz ürünleri ile tütün mamulleri başı çekiyor. Motorlu Taşıt Araçları üzerinden 2018 yılı ÖTV tahsilatı 17,3 milyar TL oldu.
Maliye’nin ÖTV gelirlerine yıllık Motorlu Taşıtlar Vergisi ve KDV gelirlerinin de eklenmesiyle bu rakam artıyor.
