Türkiye, elektrikli araç tartışmasına olumsuz taraftan en erken dahil olan ülkelerden biri oluverdi. Peki bizde ÖTV ile yeni gelir kapısı görülen elektrikli araçlar, Avrupa ülkelerinde nasıl bir satış grafiği izliyor. Türkiye’de 844 adet distribütör çıkışlı elektrikli aracın satıldığı 2020 yılında, bağımsız galerilerin de bir o kadar araç sattığı tahmin ediliyor. Porsche Taycan, Türkiye’de elektrikli araç pazarının yıldızı olurken, Mercedes EQC ve Renault ZOE gibi elektrikli otomobillerin de bağımsız galeriler tarafından ithal edilip, müşterilere teslim edildiği biliniyor. Avrupa’da hangi ülkede ne kadar elektrikli araç satıldı (2020) tablosuna göz atalım birlikte.
2020’nin dördüncü çeyreğinde AB ülkelerinde satılan 6 otomobilden biri elektrikli otomobil olarak kayıtlara geçti. (Kaynak: ODD, ACEA) Artan satışlarda elektrikli araçlara yönelik parasal teşviklerin katkısı inkar edilemez.
Hibrit otomobil satışları ise 2020 yılında AB genelinde toplam otomobil satışlarının yüzde 12’sini oluşturdu. Bu bir önceki yıla göre yüzde 6’ya yakın sıçrama anlamına geliyor. Elektrikle şarj edilebilen otomobiller de benzer bir talep artışı yaşayarak;, AB’deki tüm yeni otomobillerin yüzde 10,5’ini oluşturdu.
COVID-19 sebepli satışlardaki 3 milyon adetlik gerileme en çok dizel ve benzinli otomobilleri vurdu. Buna rağmen geleneksel yakıt türleriyle çalışan motorlara sahip otomobillerin payı yüzde 75’in üzerinde kaldı.
Avrupa elektrikli araç satışları 2019-2020
Benzinli ve dizel araç satışları:
Özellikle 2020 yılı son çeyreğinde dizel ve benzinli otomobil satışlarında önemli düşüşler gerçekleşti. AB’deki dizel otomobillerin sayısı yüzde 23 düşüş ile 800 bin 419 adede geriledi. Yıl genelinde dizel otomobillerin pazardaki payı 2019’un dördüncü çeyreğinde yüzde 30,5 iken; 2020’nin aynı döneminde yüzde 25’e geriledi. Bu da dizelin 2020’deki pazar payını yüzde 28’e düşürdü.
Benzinli otomobillere olan talep 2019’da 1,7 milyon seviyesindeyken; 2020’nin dördüncü çeyreğinde 1,2 milyon adede gerileyerek yüzde 34 gibi ciddi bir düşüş yaşadı. Bu, 2019’un son çeyreğinde %56,6 olan AB geneli pazar payını %40,6’ya düşürdü.
Bununla birlikte genel olarak 2020’de benzinli araç satışları hala toplam AB binek araç satışlarının yarısına yakın ana dilimini oluşturdu.
Alternatif yakıtlı otomobiller (APV)
Avrupa Birliği ülkelerinde elektrikle şarj edilebilen otomobil (ECV) satışları 2019’da 180 bin 514 adetken 2020 yılında neredeyse yarım milyon adet seviyesine yükseldi. Şarj edilebilir hibrit otomobil satışları, ilk kez hibrit araç satışlarını geride bıraktı.
Akülü elektrikli otomobiller (BEV) ve plug-in hibrit otomobillerdeki (PHEV) güçlü talep artışı büyük ölçüde düşük ve sıfır emisyonlu araçlara yönelik hükümet teşviklerinden kaynaklandı.
En büyük artışlar en fazla teşvik veren ülkelerde görüldü.
Almanya’da pilli elektrikli araç (BEV) satışları geçen yılın son üç ayında yüzde 521 büyümeyi yakaladı. Yeni otomobil müşterilerinin talebi bu tür araçlara yöneldi.
Hibrit araçlarda (HEV), dördüncü çeyrekte aynı derecede etkileyici bir artış görüldü ve 2019’daki 212.612 adetten 435.260’a çıkarak (%104,7) AB araç pazarının %15,1’ini oluşturdu. Bugüne kadar ilk kez 2020 Ocak-Aralık döneminde AB’de hem hibrit (1.447.973) hem de elektrikli (1.364.813) otomobil bir milyondan fazla satıldı.
AB’de alternatif yakıtlı (etanol (E85), sıvı petrol gazı (LPG) ve doğal gaz (NGV)) otomobillerin satışları %19,6 artarak 69.960 adede yükseldi. Bu, esas olarak LPG yakıtlı otomobillerin satışlarındaki kayda değer artıştan (%69,5) kaynaklanırken aynı dönemde doğal gazla çalışan araç satışları düştü (-%35,3).
Tüm alternatif yakıtlı otomobiller, dördüncü çeyrekte AB araç pazarının yaklaşık %34’ünü oluşturdu ve toplamda neredeyse bir milyon otomobil satıldı (2019’a göre %143,9 artış). Ekim-Aralık 2020 döneminde alternatif yakıtlı otomobil satışları AB genelinde artış gösterdi ve otomobil pazarlarına bakıldığında artışın temel nedeni yıl sonunda akülü elektrikli ve plug-in hibrit araç satışlarındaki büyümenin sonucuydu.
Yakıt tiplerine göre Türkiye otomobil satışları (2020 / 2019)
Türkiye’de satılan otomobillerin motor tiplerine göre dağılımı ise şöyle:
• Benzinli otomobil satışları 319 bin 489 adetle yüzde 52,4 pay,
• Dizel otomobil satışları 240 bin 819 adetle yüzde 39,5 pay,
• Otogazlı otomobil satışları 26 bin 685 adetle yüzde 4,4 pay aldı.
- 22 bin 272 adet (%3,7 pay) hibrit otomobil satışı gerçekleşti.
- • 844 adet elektrikli (yüzde 0,1 pay)
