Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından hazırlanan İlk 1000 İhracatçı Firma 2017 araştırma sonuçları açıklandı. Zirveyi 4 milyar 797 milyon dolarlık ihracatla yine Ford Otosan aldı. Listede ikinci sırada 2016 yılına göre 5 basamak birden yükselen (4 milyar 443 milyon dolar) Toyota yer aldı. Üçüncü sırada ise 3 milyar 209 milyon dolarlık ihracatla Tofaş bulunuyor. 2017 yılı Türkiye ihracatı otomotiv şirketlerinin baskın hakimiyetiyle şekillendi.
Sadece ilk 3 ihracatçı şirket değil listenin ilk 10’unda da otomotiv şirketlerinin ağırlığı çok yüksek oldu. Ayrıca ilk 1000 ihracatçı içerisinde sektörler bazında otomotiv sektörü yüzde 27,2 pay ile lider konumda. Toplam 94 otomotiv ana ve yan sanayi şirketi geçen yıl (tüm otomotiv ihracatının yüzde 88’i) 25 milyar doların üzerinde ihracat yaptı.
İlk 10’un 7’si otomotivci
TİM İlk 1000 İhracatçı Listesinde dördüncü sırada da (3 milyar 183 milyon dolar) yine otomotiv şirketi Oyak Renault bulunuyor. Beşinci sırada 2 milyar 767 milyon dolarlık ihracatla TÜPRAŞ, altıncı sırada ise ağırlıklı olarak Hyundai ihracatının dahil edildiği Kibar Dış Ticaret şirketi 2 milyar 513 milyon dolar) yer alıyor. Onu Vestel (2 milyar 104 milyon dolar) Arçelik (1 milyar 816 milyon dolar) otomotiv komponent ihracatının da içinde olduğu Bosch (1 milyar 53 milyon dolar) şirketi izliyor. Mercedes Benz Türk ise 1 milyar 50 milyon dolarlık ihracat rakamı ile 10. sırada.
1 milyar doları 10 firma geçebildi
TİM İlk 1000 İhracatçı Firma verilerine göre; firmaların geçen yılki toplam ihracat rakamı 2016 yılına göre yüzde 13,4 oranında artarak 92,3 milyar dolara çıkarken, bu şirketlerin toplam ihracat içindeki payı ise yüzde 58.8 olarak gerçekleşti. Türkiye’nin toplam ihracatının yüzde 50,3’üne ilk 500 firma, yüzde 8.5’ine de ikinci 500 firma imza attı. Geriye kalan 70 bin firma da toplamın yüzde 41,2’sini gerçekleştirdi. Öte yandan 436 firmanın ihracatı 25 ile 50 milyon dolar arasında kalırken, sadece 10 firma 1 milyar dolar ihracat barajını aşabildi.
Yerli firmaların payı yüzde 61
Araştırma verilerine göre, 2017 yılında, ilk 1000 ihracatçı firmanın yüzde 66,8’ini üretici-ihracatçı, yüzde 16,5’ini ihracatçı, yüzde 12’sini grup dış ticaret ve yüzde 4,7’sini sektörel-sermaye dış ticaret şirketleri oluşturdu. Firmaların sermaye yapısı dağılımına bakıldığında; araştırmaya katılan firmaların yüzde 81’ini yüzde 100 yerli firmalar oluşturuyor.
Geriye kalan firmaların yüzde 11,3’ü yüzde 100 yabancı, yüzde 7,4’ü de yerli-yabancı ortaklı yapıya sahip. Yerli firmaların, ilk 1000 içerisindeki ihracattan aldıkları pay ise yüzde 61 düzeyinde. Yerli-yabancı ortaklı firmaların oranı ise bu alanda yüzde 24 seviyesinde. Yani, bu sınıflama içerisinde firma başına en yüksek ihracata yerli-yabancı ortaklı firmalar sahip durumda.
İlk 1000 ihracatçı firmanın illere göre dağılımı şöyle oldu: “2017’de 426 firma ile İstanbul yine birinci oldu. İstanbul’un ihracat içerisindeki ağırlığı sürerken, firma sayısı bazında payı gerilemeye devam ediyor. İzmir 83 firma ile ikinci, Gaziantep de 68 firma ile üçüncü sırada yer aldı. İlk 1000 ihracatçı firmanın bölgesel dağılımına bakıldığında, Marmara Bölgesi 579 firma ile her zaman olduğu gibi birinci sırada.
İkinci sırada 159 firma ile Ege Bölgesi, üçüncü sırada 79 firma ile Güney Doğu Anadolu Bölgesi yer aldı. Geçen yıl 71 bin ihracatçı 3,2 milyon kişiye istihdam sağladı. 2017 yılında ilk 1000 firmanın toplam istihdamı yaklaşık 800 bin kişi olarak gerçekleşti, ilk 500 firmanın ortalama çalışan sayısı 1137 iken, ikinci 500’ün 415 oldu.”
