Otomotiv yeni yıla ağırlaştırılan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ile girdi. Yılın ilk gününde ve hatta ilk saatlerinde açıklanan bu karar, değerlenen kur ve şubat ayında devreye girecek BDDK kararlarıyla birleşince bütün bir yıla etkisini hissettirecek ağırlığa ulaşacağını hissettiriyor. Bazı yöneticiler ilk değerlendirmelerinde 60 yeni modeli ve kasım ayındaki İstanbul Autoshow’u bile hesaba katmayan “muhafazakar” açıklamalara yöneldiler bile.
Buna karşın Ocak ayı kampanyalarla yol alıyor. Aralık ayında stoklar bitmemişti. Onlar “eritiliyor.” Eski kurdan ithal edildikleri için kampanyaya da uyuyor bu stoklar.
Ama şubatta 2014 modeller devreye girecek artık. Stoklar tükenecek.
Kredili satışlar da ‘içtimaya’ çekilecek. 50 bin liralık otomobil için asgari 15 bin lira peşinat ve en uzun 48 ay vade devreye girecek. 100 TL peşinatla otomobil kampanyalarının sonu gelecek.
Maliye Bakanı Şimşek, bu kararın tamamen cari açığın önünü kesmek için alındığını açıkladı.Aslında ÖTV artışı, kredi kısıtlamaları gibi ekstralara ihtiyaç var mıydı diye düşünmeden edemiyor insan. Sadece kur artışı bile ithalatı frenlemeye yetecek boyuta çoktan ulaştı. Uzmanlar, kurdaki artışın fiyatlara etkisini hesaplayıp, bunun da genel pazara etkisini ortaya çıkarabilirler ve seçim yılında Maliye’yi ve Hükümeti “kötü adam” olmaktan kurtarabilirlerdi.
Otomotiv pazarımızın çerçevesini faizler ve euro çiziyor. Taşıt kredisi faiz oranlarının az da olsa yükseldiği ve bu potansiyeli koruduğu dikkate alındığında, buna son 40 günde euro karşısında yüzde 9 değer kaybeden TL’nin etkisini de eklediğimizde zaten pazarın küçüleceği görülebilirdi. BU hesaplansa, ÖTV ve BDDK “darbelerine” gerek kalır mıydı? Ama bu hesap yapılmayarak bize otomotive darbe üstüne darbe başlığı atma fırsatı verildi.
ENFLASYON ÇIKMAZ MI?
Şimdi yeni dönem için tartışma enflasyon konusunda dönmeye başladı bile. Artan kurlar, fiyatlara yansıdıkça, bu enflasyon olarak yansıyacak mı, yansımayacak mı? Maliye Bakanı, “Yansımayacak, çünkü pazar daralacak, kur artışını rekabet nedeniyle fiyatlara yansıtamayacaklar” görüşünde. Sanki hakim görüş bu ama ekonomi böyle emir komuta içinde çalışmıyor. Firmalar, 2014 modellerindeki fiyatlama için şimdiden açıklamalarını yapıyorlar. 2014 model yılında fiyatlar, rekabet yüzünden artmayacak mı?
Bunu üstlenebilecek kaç firma çıkabilir? Stoklarının gücüne bağlı. Yeni ithalat yapıldıkça, fiktifler boşaldıkça fiyatlar kar marjları düşecek seviyeye indirilerek yola zamlarla devam edecekler.
Uzun süre en son içinde bulunduğumuz bu ocak ayında otomobil satın alanlar, aldıkları fiyatlara sevinecekler gibi duruyor.
ESKİYE DÖNÜŞ OLUR MU?
Geçen hafta Doğuş Otomotiv CEO’su Ali Bilaloğlu, farklı bir görüş ortaya attı: “Otomobilde eskiye dönülebilir”. Sözün derinine inince bunun enflasyon beklentisi üzerine geliştirilen bir görüş olduğunu anladım. Eskiden yüksek enflasyon günlerinde otomobilinizi ikinci el olarak, bir kaç yıl önce sıfır km olarak aldığınız otomobilden daha yüksek fiyata satabilirdiniz. Enflasyon yüzünden kullanılmış otomobiliniz, satın aldığınız sıfır halinden daha yüksek fiyata müşteri bulabilirdi. Bu yüzden de otomobil bir yatırım aracıydı. Hakikaten bir piyasası vardı.
Sonra bu değişti. Gerçek kimliğine yani hayatı kolaylaştıran bir araç haline gelmeye başladı otomobil. Enflasyonsuz günler, otomobilin yatırım aracı olmasını ortadan kaldırmıştı.
Şimdi artan kurlar, fiyatlara yansıyınca eninde sonunda enflasyon kendini gösterecek. Rekabetin izin verdiği ürünlerde kar marjları kısılacak, kısılacak ama bir gün gelecek fiyatlar artık tutulamayacak. Enflasyon günlük hayata daha belirgin halde yansıyınca da otomobil yeniden yatırım aracı haline dönüşebilir.
Neden olmasın?
Bazı modellerde bunun şimdiden yaşandığını söylesek yanlış mı söylemiş oluruz. Sanki Bilaloğlu, elindeki markalarının da yaşadığı deneyimi dile getiriyordu.
Tüketici, parasını yeniden otomobile yatırmaya başlayabilir ve bu sayede belki de yatırım fonları, mevduat faizi ve repo gibi günümüzün bazı enstrümanlarından daha yüksek getiri elde edebileceği modeller bulabilir.
