2021 yılı tüm dünyada 10.4 milyon adet eksik araç üretimi ile tamamlandı. Çip krizi nedeniyle tam olarak üretim yapılamadığı otomotiv sektöründe, hammadde fiyatlarındaki artış, tedarik sorunlarının devam etmesi de etkili oldu. Böyle bir tablo içinde Avrupa’da yüzde 4, dünyada yüzde 2 azalan otomotiv üretimi Türkiye’de neredeyse aynı kaldı. Türkiye’deki otomotiv şirketleri 2000 yılındaki seviyelerini koruyacak çip tedariği sağlayabildiğini gösteriyor. Her şeye rağmen Türkiye otomotiv sektörü 2021 yılını genel ortalamanın altında olsa da artan ihracat le kapadı.
2021 yılında Türkiye otomotiv üretimi 2020 yılına göre yüzde 2 daralarak, 1 milyon 276 bin 140 adet olarak gerçekleşti.Bu tablo içinde otomobil üretimindeki daralma yüzde 8’i buldu ve üretim rakamı 782 bin 835 adet oldu.
Türkiye otomotiv sektörü 2021 yılında yüzde 3 daralan satışları yaşadı
2021 yılı Türkiye otomobil satışları açısından pazar yüzde 3 daraldı. Toplam 772 bin 722 adet aracın satıldığı 2021 yılında otomobil satışlarındaki düşüş yine yüzde 8 oldu ve binek otomobil satışları 561 bin 863 adette kaldı.
Türkiye ihracatında lokomotif role sahip otomotiv, 2021 yılında ihracatını dolar bazında artırdı ve 29,9 milyar dolarlık ana ve yan sanayi ihracat geliri elde etti. Toplam 937 bin aracın ihraç edildiği 2021 yılında, bu araçların 565 bin adetini otomobiller oluşturdu. Tedarik sanayi ihracatındaki artış dikkat çekti. Adet bazında otomotiv ihracatı yüzde 6 artış gösterdi. Dolar sızında yüzde 15 artan toplam otomotiv ihracatı, otomobil ihracatı bazında yerinde saydı.
Aralık ayı Türkiye otomotiv üretimi
Çip krizi nedeniyle yıllık kayıpların arttığı bir son aya giren sanayi, yılı 1 milyon 276 bin adetlik türetimin altında kapattı. BU üretim rakamı 2020 yılına göre az da olsa düşüş anlamına geliyor. (2020 üretimi 1.297 bin adet) 2017 yılında 1 milyon 695 bin adetlik rekor üretim rakamından sonra üretim alanındaki daralma sürekli bir düşüş trendinde. Kısacası 2017 yılındaki zirveden sonra 4. Düşüş yılını da arkada bıraktı.
Aynı trend otomobil üretimi için de geçerli. 2017 yılında 1 milyon 142 bin adetin üzerindeki otomobil üretimi, 2021 yılında 783 bin adete yakın gerçekleşti. 4 yıldır düşen Türkiye otomobil üretimi, ihracatta da bunun etkisini yaşıyor. 2017 yılında 921,4 bin araç ihraç eden Türkiye’de bu sayı 2021 yılında 565,4 bin adete geriledi.
Satışlar son 7 aydır kesintisiz düşüyor
Türkiye otomobil ve hafif ticari araç pazarı 2021 yılına hızlı başladı ama haziran ayında başlayan düşüşün önüne geçilemedi. 2021 yılı ilk 6 ayında 2020 yılına göre daha yüksek satış rakamları yakalandı. Haziran ayında çip krizi nedeniyle üretimde, tedarik sıkıntısı nedeniyle ithalatta başlayan sorunlar, görüntüyü tersine çevirdi. 2021 yılının ikinci yarısında ağustos ayındaki yakın satışlar hariç sürekli kalındı. Son olarak aralık ayında 65.5 bin adet araç satılırken, bu rakamın 2020 yılında 108 bin adete yakın gerçekleştiğini hatırlatalım.
Otomotivde ithalat yüzde 50’nin altına indi. 2021 yılında Türkiye’de binek ve hafif ticari araçlardaki ithalat yüzde 44 olarak gerçekleşti. Yüzde 69’ları görmüş olan ithalatın, gerilemesi cari açık açısından otomotiv sanayinin elini güçlendirdi. Türkiye otomotiv pazarı yerli üretim odaklı hale dönüştü.
Tablodaki bu renk değişiminde küçük motorlu, ucuz otomobillere yönelik ÖTV düzenlemesinin etkisi kabul edilebilir. Her ne kadar pahalı ithal otomobillerin satışında gerileme olmasa da B ve C segmentinde pazarın hakimi yerli üretim araçlar oldu. En çok satan modeller içinde yer alan made in Türkay otomobiller, sanayinin 8 milyar d fazlası da imza attı.
Ağır ticari araç pazarında 2021 tablosu
2021 yılı Ocak-Aralık döneminde; bir önceki yılın aynı dönemine göre ağır ticari araç pazarı yüzde 51 artarak 35 bin 372 adet, kamyon pazarı yüzde 56 oranında artarak 32 bin 665 adet, otobüs pazarı yüzde 17 oranında artarak bin 124 adet düzeyinde ve midibüs pazarı yüzde 13 oranında artarak bin 493 adet düzeyinde gerçekleşti.
Son 10 yıllık ortalamalara göre 2021 yılı Ocak-Aralık döneminde, ağır ticari araç pazarı yüzde 0,2 oranında artarken; toplam pazar yüzde 8, otomobil pazarı yüzde 8 ve hafif ticari araç pazarı ise yüzde 10 oranında azaldı.
