Bugünlerde otomotiv pazarında kasa tipi olarak en gözde segment hangisi diye sorarsanız alacağınız yanıt hiç kuşkusuz ‘SUV ve crossover’lar olacaktır. Tabii kasa tipi tercihinde sedan ve hatchback (HB) otomobillerin ağırlığı hâlâ çok fazla… Ancak en baskın sıfatı olarak ‘yerden yüksek’ otomobiller diyebileceğimiz SUV ve crossover modeller popülerliğini artırmaya devam ediyor. Hatta sedan HB kasa otomobiller ile birlikte SUV-crossover’lar üçüncü büyük olarak piyasanın oyun kuruculardan biri haline gelmiş durumda.
Bu gelişimi son 10 yılda satış ve pazar payı rakamları da destekliyor. Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) verilerine göre, 2005 yılında bu segmentte toplam satış 24 bin adet ve pazardan aldığı pay yüzde 5’ti. Sonra sırasıyla 2006 yılında 20 bin ve yüzde 6; 2007 yılında 25 bin ve yüzde 7; 2008 yılında 24 bin ve yüzde 8; 2009 yılında 24 bin ve yüzde 7; 2010 yılında 42 bin ve yüzde 8 oldu.
Bu yıl 80 bini aşar
2010 yılına kadar pazar payı birer birer artan segmentte asıl yükselişi 2011 yılından itibaren gözlemliyoruz. 2011 yılında SUV satışları 60 bin adede ulaşırken, payı da yüzde 10’a çıktı. 2012 yılında 62 bin adet satış ve yüzde 11.5 pay; 2013 yılında 76 bin adet satış ve yüzde 11.5 pay; 2014 yılında da 74 bin adet satış ve yüzde 12.6 pay elde etti. Bu yılın ilk 6 ayında da yükseliş devam etti ve satılan 327 bin otomobilin 44 binini SUV ve crossover modelleri oluşturdu. Pazar payı da yüzde 13.4’e ulaştı. Bu satış trendiyle yıl sonunda SUV-crossover satışının 80 bini aşacağını söyleyebiliriz.
Sedan yeniden yükselişte
Bu arada sedanın ezici ağırlığı hâlâ devam ediyor. Satılan otomobillerin yarısını sedan kasa oluşturuyor. HB’in payı ise yüzde 31 civarında. 2013 yılında HB’in payı yüzde 39’a kadar çıkmıştı. Ancak bu yılki gerileme dikkat çekici. SUV-crossover’lerin ağırlıklı olarak HB otomobillerden pazar çaldığı da söylenebilir. 2012 yılında yüzde 43’e kadar gerileyen sedan ise bu yıl ilk 6 ayda yüzde 49’a ulaşarak yeniden yükseliş trendine girmiş durumda.
100’e yakın model alternatifi
SUV-crossover segmentinde, küçük boyutlu ve küçük motora sahip, ancak tasarım açısından SUV özellikleri taşıyan modellerin arzındaki artış, satışların da artmasında büyük rol oynadı. Son dönemde piyasaya çıkan hemen hemen tüm SUV modelleri bu özelliklere sahip. Birçoğunun da dört çeker özelliği yok. Yani arazi aracı tanımlaması hepsi için geçerli değil. Özellikle B ve C segmenti crossover modellerinin artışı ve dolayısıyla fiyatların göreceli olarak ulaşılabilir olması talep artışını da körüklemiş durumda. Şu anda piyasada SUV ve crossover sınıfında yer alan 100’e yakın model alternatifi bulunuyor. Bu oldukça ciddi bir rakam. Bu modeller içinde otantik diye tanımlanan safkan 4X4 araçların payı daha az.
Dünyada da benzer trend var
Türkiye, SUV ve crossover satışlarının en fazla artış gösterdiği ülkeler arasında, ancak bu popülerlik sadece Türkiye’ye özgü değil. Dünyada da benzer bir trend gözleniyor. 2005-2012 yılları arasında Avrupa’daki pazar payı yüzde 6.5’ten yüzde 12’ye ulaştı. 2018 yılına kadar bu payın yüzde 18’e ulaşması bekleniyor. Dünya genelinde ise 2016 yılında SUV satışlarının 20 milyonu bulacağı öngörülüyor. Bu satılan her 5 otomobilin birinin SUV olacağı anlamına geliyor.
Görünen o ki, bir gün herkes yola yüksekten bakacak…
