Dünyada en çok konuşulan konu akaryakıt fiyatları. Türkiye’de ünlü olan “ben hep 50 liralık alıyorum” sözü şehir efsaneleri arasına karıştı. Artık hangi gün kaç liralık yakıt aldığımızı konuşamıyoruz bile. Türkiye’de olduğu kadar Avrupa’da ve dünyada da yakıt fiyatları yükseldi.
Picodi analistleri; 2022’nin ilk çeyreğinde Avrupa’da ve dünyada akaryakıt fiyatlarındaki değişimi inceleyerek; Türkiye’de ortalama bir maaş ile kaç litre benzinin satın alınabileceğini hesapladı.
Benzin fiyatı 6 ayda ikiye katlandı
Yakıt fiyatları hem dünyada hem Avrupa’da rekor düzeylerde artış gösterdiği bir gerçek. Ancak Türkiye bu konuda liderliği üsteniyor: Benzin fiyatları yüzde 100 artış yaşadı.
Haziran ayında ülkemizde 1 litre benzinin fiyatı 27,24 lira (1,52 Avro) olarak işlem görüyordu. Bu da Ocak ayındaki fiyatın tam iki katı demek: 13,59 liradan satılıyordu.
Buna karşın aynı dönemde Yunanistan’da benzin fiyatı yüzde 36’lık artışla 1,76 Avrodan 2,40 Avroya yükseldiği görülüyor.
Almanya ve Fransa’da ise artış oranları sırasıyla yüzde 16,8 ve yüzde 23,2.
Malta’da benzin fiyatları yılın ilk yarısı boyunca sabit kaldı.
Rusya’da ruble cinsinden fiyat aynı kalmasına karşın; hükümetin rublenin değerini arttırması nedeniyle Avro cinsinden geçerli benzin fiyatları yüzde 41,5 arttı.
Kazakistan ise petrolün biraz daha ucuzladığı (benzin fiyatı yüzde 1’e yakın düştü) tek ülke olarak öne çıktı.
Benzine hangi ülke, ne kadar ödüyor
Sırası ile 2,56 Avro, 2,53 Avro ve 2,48 Avro ile benzine en çok Norveçliler, Finler ve Danimarkalılar para ödüyor.
Türkiye ise Avro’ya dönüştürüldükten sonra; litre benzinin fiyatı 1,52 Avro ile tüm kıtadaki 43 ülke içinde 39. sırada yer alıyor.
Düşük yakıt fiyatları Rusya (0,84 Avro) ve Belarus’da (0,68 Avro) olarak dikkat çekiyor.
Ancak asgari ücret ile alınabilecek benzin miktarını karşılaştırdığımızda resim farklılaşıyor:
Ortalama maaşlar ile İsveç (2.455 litre), Lüksemburg (1.943 litre) ve Danimarka (1.502 litre) araç sahipleri en çok benzini alabiliyor.
Numbeo verilerine göre Türkiye’de bir aylık maaş net 4.519 lira. Bu da ortalama bir Türkün bir aylık geliri ile 199 litre benzin alabileceği anlamına geliyor.Geçen yılki petrol indeksine baktığımız zaman alım gücümüzün yarıdan fazlasının eridiği görülüyor.
Türkiye’de son bir kaç yıllık asgari ücret-alınabilecek yakıt miktarı şöyle seyretti:
- 2019 – 386 litre
- 2020 – 484 litre
- 2021 – 494 litre
- 2022 – 199 litre
Dünyada’ki Petrol Fiyatları: Her yerde artış yok
Bazı ülkeler petrol fiyatlarındaki artıştan kurtuldu. Örneğin Suudi Arabistan, Kuveyt ve Katar gibi ülkeler benzin fiyatlarındaki artış ortamından etkilenmedi.
Kolombiya, Ekvador ve Kazakistan gibi ülkelerin hükümetleri; akaryakıt fiyatlarını ya dondurdu ya da üst sınır belirleyerek, uyguladı.
2022 yılının Haziran ayında en düşük benzin fiyatı Cezayir (0,30 Avro/litre), Kuveyt (0,32 Avro/litre) ve İran’da (0,34 Avro/litre) kaydedildi.
Hong Kong ise litre başına en yüksek benzin fiyatına (2,83 Avro/litre) sahip ülke olarak öne çıkıyor.
Küresel satın alma gücü sıralamasında podyumda Körfez ülkeleri var: Katar (5.968 litre), Kuveyt (5.578 litre) ve Suudi Arabistan (4.372 litre).
Bu karşılaştırmada en fakir ülke, ortalama ücretin sadece 27 litre benzin alabildiği olduğu Küba oldu…
Yakıt fiyatları çalışması nasıl yapıldı?
- Petrol Endeksi, 2019 yılından bu yana Picodi tarafından yürütülen akaryakıt fiyatları ve maaşlar arasındaki ilişkinin yıllık sıralamasıdır.
- Bu çalışma, ulusal istatistik ofisleri veya ilgili bakanlıklar tarafından internet aracılığı ile yayınlanan en yeni ortalama ücret verilerini kullanıyor. Bu tür verilerin yayınlanmadığı ülkelerde Numbeo istatistikleri kullanıldı.
- 2022 yılının ilk yarısında 102 ülkedeki ortalama benzin fiyatları GlobalPetrolPrices ve diğer yerel kaynaklardan alınmıştır.
- Haziran ve Ocak aylarındaki fiyatlar arasındaki fark yerel para birimi cinsinden hesaplanmıştır.
- Litre rakamını elde etmek için ortalama net ücreti (yerel ücret hesaplayıcılardan elde edilen) ortalama 1 litre benzin fiyatına bölünmüştür.
- Kur dönüşümü için Haziran 2022 için Google Finans’tan alınan ortalama döviz kuru verilerini kullanılmıştır.
