Fastfood hayatımızın ayrılmaz bir parçası oldu. Hızlı ve çabuk. Şimdi bu gıda dışındaki diğer alanlara da girmeye başlıyor.
Örneğin araç kiralama. Geleneksel kiralama şirketleriyle genelde sıkıntılı anılara sahip süreç, araç paylaşım sistemi adı verilen bir sistemle, kimseyle muhatap olmadan 30 saniyede gerçekleşebiliyor.
Türkiye’de üç firmanın yaklaşık 150 araçla verdiği bu hizmetin geleceği açık görünüyor. Operasyonel leasing şirketlerinin gözü bu alanda. Sistem, belli duraklarda toplanan belli araçları saatlik ve kolayca kiralamaya dayanıyor. Bir nevi otomobil kiralamanın fast food sistemi yani. Veya simit gibi "Karın doyurmalık değil açlık bastırmalık".
Sistemi Avrupa’da ve dünyada genelde gençler, otomobili olmayanlar ve otomobil sahibi olmak istemeyenler tercih ediyor. 1.6 milyon nüfuslu Montreal kentinde 1000 araç paylaşımda. Yani İstanbul’un önü açık.
Belediyeler konuyla çok ilgili. Şu günlerde seçimlere yoğunlaşan belediyelerin ajandasında araç paylaşım sistemini devreye almanın bulunduğu biliniyor. Türkiye’de yeni bir alan olan bu sahada üç firma faaliyet gösteriyor. Bir ara sayıları dörde çıkmış ama sonra biri kapanmış.
Mobicar adlı araç paylaşım şirketini iki ortak 10 ay önce kurmuşlar. Erben Öztürk ve Emir Dinod Günel.
ARAÇ PAYLAŞIM SİSTEMİ NASIL ÇALIŞIYOR
Esas olarak bir kartla çalışıyor. Yıllık üye olduğunuzda bu kart size gönderiliyor. Bu kartla sistemin bulunduğu otoparklara giderek, 1 dakikada cep telefonunuzdan yapabileceğiniz bir işlemle işlemle araç alıp, yola çıkabiliyorsunuz.
Daha sonra aracı aynı yere bırakmak şartıyla istediğiniz km, istediğiniz saat aracı kullanabiliyorsunuz. Tabii bunları başında sisteme bildiriyorsunuz ki araç o kadar süre kullanımda sayılıyor ve bir başkasına yönlendirilmiyor.
Bu hizmeti veren firmalardan biri Mobicar. Yıllık 60 TL’lik abone ücretiyle ve saati 9 TL + km başına 0.55 TL ödeyerek, gün içinde firmanın 21 noktasındaki araçlarından birini kullanabilirsiniz. Akşam saat 18:00 ile sabah 09:00 saatleri arasında nöyebti tarife devrede. 15 saat boyunca aracı 50 TL artı km ücreti ödeyerek alabiliyorsunuz.
Mobicar şu anda Mini ve Volkswagen Beetle, Renault Clio ve Ford Fiesta ile Honda CR-Z Hibrit modelleriyle hizmet veriyor. Söylediği saatte gelmeyen ve bunu bildirmeyen ceza ödüyor. Yolda uzatmak da mümkün. Hiç bir şey söylemeden geç gelinirse ceza ödeniyor. Kullanıcı aracın yakıtı dahil hiç bir şeyine karışmıyor. Araçlarda taşıtmatik-taşıt tanıma sistemi var. Yakıtı biten veya azalan yakındaki bir istasyondan yakıt temin edebiliyor. Herhangi bir ödeme yapmıyor. Araçların en az çeyrek depo civarında yakıtla bırakılması gerekiyor.
Günel, yaptıkları işin bir teknoloji işi olduğunu belirtiyor. 10 ay önce başlattıkları girişimin kentin trafik sorununa da destek olacak çözüm olduğunu ifade ediyor. “Her bir paylaşım aracı 15 özel aracı trafikten çekiyor” diyen Öztürk, dünyada özlelikle gençler ve kentte yaşayanların araç paylaşımına yönelidiklerine dikkat çekiyor. Bir çok otomotiv şirketi, araç paylaşımına yönelik projelere dahil oluyor. Gençler ve araç sahibi olmayanlar veya olmak istemeyenler kendinelire araç gerektiğinde bu sistemi kullanarak, işlerini halledebiliyorlar.
Türkiye’de ise bu piyasa şu anda 150-160 araçtan oluşuyor. Oysa Kanada Montreal kentinde 1.6 milyon kişi yaşıyor ve 1000 adat araç paylaşımda. Yani buna bakarsak İstanbul’da bu alanda potansiyel yüksek; 3-4 bin araç bu alanda faaliyet gösterebilir.
Mobicar kurucularından Öztürk, bu alana operasyonel leasing alanındaki şirketlerin yatırım hazırlığındaü olduklarını belirtiyor. Ayrıca İstanbul Büyükşehir Belediyesi dahil Türkiye’deki bir çok belediyenin ajandasında bu konunun bulunduğunu açıklıyor. Katıldığı bir yerel yönetim etkinliğnide konuyu anlatırken, belediye yöneticilerinin konuya hakim ve hazırlıklı olduklarını gözlemiş. Bir kaç ay sona yapılacak yerel seçimler sonrasında belerdiyelerin yeni dönem uygulamalrından birinin bu yönde olması sürpriz olmayacak yani.
Kendilerinin aklından geçen sistemde bir metro kartı ile bir mobil araç kartının birlikte kullanılması yönünde. Yani kent içi ulaşımı sağlamak isteyen birisinin bu iki kartla istediği yere istediği konforla ulaşabileceğini iddia ediyor.
ARAÇ PAYLAŞIM SİSTEMİNE DAİR BAZI BİLGİLER
-Sistemdeki araçların günlük kiralama ortalaması 6 saat.
-Araçlar sigortalı. Kullanıcı kaza durumunda araçtaki 500 TL’lik hasardan sorumlu.
– Kullanıcıların çoğunluğu erkek.
– 5 hibrit araç faal. Elektrikli araçlardan filo oluşturmak istiyor.
– 2014’de 100 yeni araç ve 50 yeni durak devreye girecek.
