Bizzat yaşadığın bir dönemin dinamiklerini, hafızanı geriye sarıp hatırladığında kendin bile şaşırıyorsun bazen…
Hele de söz konusu dönemin adetsel ve parasal büyüklüklerini tekrar gözden geçirdiğinde.
2001 ekonomik kriz yılına bakalım…
Üretim: 285 bin adet
İhracat: 205 bin adet
İhracat tutarı: 1 milyar 824 milyon dolar
İç pazar satışı: 195 bin adet (ağır ticari dahil)
2017 yılına gelindiğinde;
Üretim: 1 milyon 749 bin adet.
İhracat: 1 milyon 346 bin adet
İhracat tutarı: 20 milyar 117 milyon dolar
İç pazar satışı: 980 bin adet (ağır ticari dahil)
O gün ile bugün arasındaki büyüklüklere baktığında da sektörün aldığı -takdir edilesi-mesafeyi görmemek imkansız.
Büyüklük demişken.
Mesela…
2001 ekonomik krizi patlak verdiğinde sektör iç pazarda 50 bin adetlik stokla yakalanmıştı. O dönem için devasa bir stoktu.
Bugün ise normal ekonomik şartlarda bir ayda satılandan bile daha az…
Otomotiv sektörü tüm sac ayaklarıyla nakış nakış işlenerek geldi bugüne.
Ancak o gün ile bugün arasındaki bir farka dikkat çekmeden edemeyeceğim.
O gün, hemen herkes ortada bir sorun olduğunu kabul ediyor ve dile getiriyordu…
Sektör de aşağı yukarı sonraki 4 yılda kendine gelmiş, ritmini bulmuştu.
Bugün ne oluyor pek algılayamıyorum.
Herkesin bildiği, kimsenin dile getirmediği Kırmızı Pazartesi* sendromu sanki.
Türkiye şartlarında bu ‘büyüklük’ yapısıyla en ufak bir küçülmenin bile yaratacağı sıkıntı gerçekten büyük olur…
2018’le birlikte önce iç pazar, sonra üretim teklemeye başladı.
Şimdi de ihracat.
Ağustos ayı otomotiv ihracatının geçen yılın aynı ayına göre yüzde 12.1 gerileyerek 1 milyar 611 milyon dolara gerilediği açıklandı. Bu yıl aylık bazda ilk gerileme. Bu kadar yüksek kurla çift haneli gerileme. Özellikle otomotiv ihracatını yüzde 80’inin gerçekleştiği AB’ye yapılan ihracatın gerilemesi kritik.
Gerilemenin nedeni bayram dolayısıyla uzun tatile bağlansa da pek ikna olamıyorum.
Kalpten diliyorum ki tek neden bu olsun.
Geriye dönük olarak Kurban Bayramı’nın olduğu son 4 yılın Eylül ayı ihracat rakamlarına baktım. Uzatılan tatil dönemleri de var bu son üç yılda.
2014 Eylül, 1 milyar 958 milyon dolar
2015 Eylül, 1 milyar 875 milyon dolar
2016 Eylül, 1 milyar 940 milyon dolar
2017 Eylül, 2 milyar 149 milyon dolar
İkna olmak için 2018 Eylül ayı rakamlarını bekleyeceğim.
*Marquez’in Kırmızı Pazartesi eseri
