Geçmişi 150 yıla uzanan otomobil evreninden kimler geldi kimler geçti. Henry Ford, Benz, Daimler ilk akla gelenler. Peugeot ailesi, Quandt ailesi halen etkin zenginliklere sahipler. Peki günümüz itibariyle otomobilin en zengin isimleri kimler? Otomotiv hanedanı: BMW’den Geely’e servet sahipleri:
Örneğin BMW’nin ana hissedarı Quandt ailesini bilenler el kaldırsın? 1954 yılında BMW AG’yi ipin ucundan alarak, servet kaynağına dönüştüren ailenin üyesi Susanne Klatten ve Stefan Quandt, Bayerische Motoren Werke AG’nin neredeyse yarısına sahiptir.
Dünyanın en zengin 25 ailesi günümüzde yaklaşık 1.4 trilyon dolarlık bir serveti kontrol ediyor. Bu rakam 2018 yılına göre yüzde 14 artışa denk geliyor.
Otomotiv sektöründe en zengin 20 isimden oluşan listede tanınmış adlar da var: Tesla’nın Elon Musk’u gibi; 23,1 milyar dolar değerinde bir servete sahip. Fakat bilinmeyen bir ortak var ki çok önemli bir isim. Toplamda 58,5 milyar dolar servetle sahip olan Larry Ellison, Tesla’da 730 milyon dolar değerinde hisseyi kontrol ediyor.
Listedeki diğer isimler de çok önemli. Sadece kamuoyu onları fazla bilmiyor. Örneğin Shapoorji Pallonji Group Başkanı Pallonji Mistry, 20,3 milyar dolarlık servetiyle Tata Grubu’nun çoğunluk hissesine sahip. Grup, Tata markasının yanı sıra JLR Jaguar Land Rover şirketlerinin de sahibi.
Volvo ve Geely’nin başkanı Çin’in Henry Ford’u olarak bilinen Li Shu Fu, 10,6 milyar dolar değerinde serveti kontrol ediyor.
Bu çalışmanın yapılış yöntemi için Hanna şunları yazıyor. Varlık analizinin arkasındaki metodoloji zordur. Onlarca yıllık birikmiş varlıkların yanı sıra temettülerle desteklenen servetlerin gerçek kapsamı vergiler nedeniyle genellikle gizlenir. Dolayısıyla bu listelere giren varlık sahipleri, bu listelerde olmaktan pek de kıvanç duymuyorlar. Çünkü listelere girmek onlara vergi ödemesi getiriyor.
Otomotiv dünyasındaki zenginlik bir aile ilişkisi içeriyor. Otomotiv hanedanlarının bireysel üyeleri listeye girmezken, bu klanın toplam zenginliği çok daha büyük olabilir. (Bkz: Ford, Porsche ve Piech aileleri gibi.)
Liste yapılırken varlığını petrol kaynaklarından elde edenler dahil edilmemiş. Öyle olsaydı Suudi pek çok isim listeyi kaplardı. Bu isimlerin Suudi krallığından aldığı tahmin edilen tutarlar 100 milyar doların üzerinde hesaplanıyor.
Aramco gibi dünyanın en büyük petrol şirketini de içermiyor. Aramco için biçilen hisse değeri 2 milyar doların üzerinde. Hatırlatalım; şu anda dünyanın en zengin hisse senetleri büyüklüğü 1 milyar dolarla Apple için hesaplanıyor.
Bu kısa hatırlatmalardan sonra biz gelelim otomotiv hanedanlıklarına. Otomobilin en zengin isimleri 2019 Ekim ayı itibariyla şöyle sıralanıyor:
1. Bill Gates: Dünyanın en zengin isimlerinden olan Gates, otomotiv servet listesinde görmeyi beklediğiniz ilk kişi olmayabilir. Ancak otomobil bayisi AutoNation’daki hissesi, Microsoft Corp. ve Cascade Investment şirketleri kaynaklı genel servetine katkıda bulunuyor. Gates’in ortağı olduğu şirketler arasında Kanada Ulusal Demiryolu, Deere ve Ecolab gibi halka açık şirketler de yer alıyor.
2. Larry Ellison: Bilişim şirketi Oracle kurucusu ve ana ortağı. Hawaii’deki Lanai adası da dahil olmak üzere pek çok gayrimenkulün sahibi. Tesla’nın ikinci büyük hissedarı.
3. Elon Musk: Muhtemelen otomotivdeki zenginliğiyle en ünlü kişi. Musk, zamanını lüks elektrikli araç şirketi Tesla ve bir roket üreticisi SpaceX arasında bölüştürüyor. Musk, her zaman sivri bir isim oldu. Vizyon sahibi liderliği ve araçlarının son teslim tarihlerine yönelik sözler verip tutmamasıyla da biliniyor. O aldırmıyor. Tesla otomobillerinin kurucusu ve ana hissedarı.
4. Pallonji Mistry: 2003’ten bu yana İrlanda vatandaşı olan bir Hintli milyarder. İnşaat kralı ve Shapoorji Pallonji Grubu’nun başkanı. Hindistan’ın en büyük özel holdingi olan Tata Grubu’ndaki en büyük bireysel hissedar.
5. Susanne Klatten: 57 yaşındaki Klatten, Almanya’nın en zengin ikinci ismi. Mirasını BMW’yi iflastan alıp dünyanın en büyük lüks araç üreticilerinden birine dönüştüren babası Herbert Quandt’tan devraldı. Susanne Klatten, “Birçok kişi Akdeniz’de bir yatta kalıcı olarak yaşadığımıza inanıyor” diyor. Oysa ailenin merkezi Hamburg’da.
6. Stefan Quandt: 53 yaşındaki Stefan, motor sporları tutkunu. BMW ana hissedarı Quandt ailesinin geçmişe dair bir kaç cümle kurabilen tek aile efradı. Homeopatik ilaç şirketi Biologische Heilmittel Heel; kredi kartı imalatçısı Entrust Datacard; lojistik şirketi Logwin onun ortağı olduğu şirketler. Mirası, 2015 yılında ölen aile reisi Johanna Quandt’tan geliyor.
7. Li Shu Fu: 56 yaşındaki Li, kariyerine buzdolapları üretimiyle başlamasına rağmen, otomobil ve ilgili bileşenlerin üreticisi olan Zhejiang Geely Holding Grubu’nun kurucusu. Yıllar önce kendisiyle görüme fırsatı bulduğumuzda 10 yıl ABD’de otomotiv üzerine mühendis olarak çalıştığını söylemişti. Geely yeni büyüyordu daha. Geely’nin 2010 yılında 1,5 milyar dolara Ford’dan Volvo markasını alması büyük gündem oldu. Bu Çinli bir şirketin en büyük satın almasıydı. Daha sonra iki partide Daimler hisseleri de aldı.
8. Georg Schaeffler: 54 yaşındaki Shaeffler, rulman ve diğer otomotiv malzemelerini üreten Schaeffler AG’nin başkanı ve çoğunluk hisselerinin sahibi. Şirketin yüzde 80’ine sahip. Kalan hisseler ise annesi Maria Elisabeth Schaeffler-Thumann’ın elinde bulunuyor. Continental de onların.
9. Blair Parry-Okeden: 69 yaşındaki Parry-Okeden, 1898’de Cox Enterprises’ı kuran James Cox’un torunu. Şirketin neredeyse yüzde 25’ini elinde bulunduruyor. Kelley Blue Book ve diğer otomotiv markalarını kapsayan 21 milyar dolarlık bir holdinge sahip. Avustralya’da yaşıyor.
10. James Kennedy: Hararetli bir bisikletçi ve avcı olan 68 yaşındaki Kennedy 68, Cox Enterprises’ın başkanı.
11. James Pattison: Pattison’un şirketi Batı Kanada’daki en büyük otomobil bayii. Aynı zamanda Guinness Rekorları sıralamasını da yer alıyor. Üniversite öğrencisiyken diğer öğrencilere kullanılmış arabaları tamir edip satarak kariyerine başlamış. Bugün, Pattison ve eşi Mary, Vancouver’da yaşıyor.
12. Ernie Garcia: 62 yaşındaki Garcia, Carvana’nın en büyük hissedarı. Ancak oğlu Ernie işleri yürütüyor. Yaşlı Garcia, 1990’larda, araba kiralama şirketi Ugly Duckling’i iflastan satın aldığında, DriveTime’i geliştirmeye başladı. Daha sonra bir finansman şirketi ile birleşti. 1990’da bir kredi skandalında suçlu bulunup, küçük bir ceza da aldı.
13. Hiroshi Mikitani: 54 yaşındaki Mikitani, dünya çapında 1,2 milyardan fazla kullanıcısı olan Japonya’nın en büyük siber şirketi Rakuten ile servet yapmaya başladı. İkinci el araç şirketi Trust Co. Ltd.’deki hisselerinden dolayı bu listeye girdi. Mikitani bir müzik aşığı ve Tokyo Filarmoni Orkestrası’nın başında.
14. Margaretta Taylor: 77 yaşındaki Taylor, James Cox’un torunu ve Cox Enterprises’ı yöneten James Kennedy’nin kuzeni. Diğer markaların yanı sıra, Kelley Blue Book ve Autotrader.com’un sahibi olan aile işletmesinin yaklaşık yüzde 16’sına sahip.
15. James Cox Chambers: 62 yaşındaki Chambers, Cox Enterprises’ı yöneten James Kennedy’nin kuzeni. Şirketin yüzde 16 hissesini kontrol ediyor. Ayrıca Columbia County, NY’de organik tarım yapıyor.
16. Katharine Rayner: 74 yaşındaki Rayner, şirket kurucusu James Cox’un torunu. Büyük ölçüde tanınmıyor. Gizli kalmayı başaran hanedanlık üyelerinden.17. Quek Leng Chan: 76 yaşındaki Quek, mülk yöneticisi Guoco Group, sigortacı Hong Leong Financial ve üretici Hong Leong Industries dahil olmak üzere neredeyse bir düzine halka açık şirketin hissedarı. O bir puro meraklısı.
18. Rahul Bajaj: 81 yaşındaki Bajaj, dünyanın en önemli motosiklet üreticilerinden birinin başkanı. Harvard Business School’da okudu ve aynı zamanda bir yatırım şirketi ve bir sigorta şirketine ait hisse senetlerine sahip. Büyükbabası, Hindistan bağımsızlık savaşçısı Mahatma Gandhi’nin sırdaşı Jamnalal Bajaj. Grubu 1926’dan beri faaliyette.
19. Chung Mong-Koo: 81 yaşındaki Chung, Hyundai Motor Group’un başkanı. 2007 yılında Hyundai, Kia ve diğer iştiraklerinden 110.5 milyon dolara el koymak ve fonları siyasi bir slush fonu olarak kullanmaktan suçlu bulundu. 2008’de Güney Kore Devlet Başkanı Lee Myung Bak tarafından affedildi.
20. Wang Chuan-Fu: 53 yaşındaki Wang, Çinli elektrikli otomobil şirketi BYD’nin kurucusu ve en büyük hissedarı. Şirket, cep telefonu pilleri de dahil olmak üzere otomobiller, otobüsler ve diğer araçlar üretiyor.
