Otomobil satışları rekor kırsa da üretim ve ihracat geçen yılın gerisinde
Otomobil satışlarının tarihi rekorlar kırmasına, hafif ticari araç satışlarının iki üç kat artmasına karşın, Türkiye’de otomotiv üretimi ve ihracatı düşüş yaşıyor. 2020 Ocak Eylül otomobil satışları şaşırtıcı yükselişini sürdürürken, üretim ve ihracatta performans kaybı halen kapatılamadı. Eylül ayında 90 bin adetin üzerine çıkan tarihi rekora uzanmış otomotiv satışları da yerli üretimdeki kan kaybını durduramadı.
Türkiye’de fabrikası bulunan 14 uluslararası otomotiv şirketinin üye olduğu Otomotiv Sanayii Derneği (OSD), 2020 Ocak-Eylül verilerini açıkladı. Buna göre yılın ilk 9 ayında toplam üretim bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 19 azaldı ve 854 bin 227 adet olarak gerçekleşti. Bu dönemde otomobil üretimi yüzde 18 düştü ve 575 bin 761 adette kaldı.
2020 Ocak – Eylül 9 aylık Türkiye otomotivinin karnesi
9 aylık toplam otomotiv üretimi traktör dahil 878 bin 163 adete ulaştı.
Gelelim ihracata. Pandemi nedeniyle Türkiye otomotiv sanayinin en önemli alım merkezi olan AB ülkelerinde işler yeni yeni açılıyor. Bu da Türkiye’de üretilen araçların satılmasını güçleştiriyor. Bu da Türkiye’nin otomotiv ihracatında işlerin beklendiği gibi gitmesi için eylül ayına beklemeyi gerektirdi.
İhracat adet bazında yüzde 33, tutar bazında yüzde 24 düştü
Bu dönemde ihracat bir önceki yılın aynı dönemine göre adet bazında yüzde 33 azalarak 616 bin 120 adet olarak gerçekleşti. Otomobil ihracatı yüzde 30 oranında azalarak 417 bin 45 adet olurken, ticari araç ihracatı yüzde 38 azaldı. Eylül ayında toplam ihracatın yüzde 17,5’ini tek başına gerçekleştiren otomotiv sektörü, sektörel ihracat sıralamasında zirvede yer aldı. Eylül ayında ihracat yeniden yükselişe geçti.
Türkiye’de Eylülde 142 bin araç üretildi
İzinle geçen ağustos ayından sonraki eylülde Türkiye otomotiv sanayi üretime yüklenmeye benziyor. Bunun önümüzdeki aylarda da devam edeceği görünüyor. Türk otomotiv sanayisinin toplam üretimi geçtiğimiz yılın aynı ayına göre yüzde 4 artarak 142 bin 129 adet oldu. Bu taşıtların 90 bin 447 adeti otomobil olarak bantlardan indi.
Otomotivin 9 aylık kapasite kullanım oranı yüzde 57 olarak gerçekleşti.
Araç grubu bazında kapasite kullanım oranları ise hafif araçlarda (otomobil + hafif ticari araç) yüzde 58, ağır ticaride yüzde 40, traktörde ise yüzde 43 oldu.
Ticari araçta daralma yüzde 22 oldu
Ocak-Eylül döneminde ticari araç üretimi bir önceki yıla kıyasla yüzde 22 daralırken, ağır ticari araç grubu üretimindeki daralma yüzde 7, hafif ticari araç grubunda ise yüzde 23 oranında kaydedildi. Bu dönemde, toplam ticari araç pazarı geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 97, hafif ticari araç pazarı yüzde 99 ve ağır ticari araç pazarı yüzde 85 arttı. Baz etkisi dikkate alındığında Ocak-Eylül döneminde ticari araç pazarı 2017 yılının yüzde 30 gerisinde kaldı. Yalnızca Eylül ayına bakıldığında ise yük ve yolcu taşıyan ticari araç üretimi 51 bin 682 adet, traktör üretimi ise 4 bin 133 adet oldu.
Pazar geçen yıla göre yüzde 76 arttı
Bu dönemde otomotiv pazarındaki toplam satışlar, 2019 yılının aynı dönemine göre yüzde 76 artış kaydederek 508 bin 239 adet oldu. Aynı dönemde, otomobil pazarı da yüzde 70 oranında artış gösterdi ve 388 bin 690 adet seviyesinde gerçekleşti.
Son 10 yıllık ortalamalar dikkate alındığında, Ocak-Eylül döneminde toplam pazar yüzde 9; hafif ticari araç pazarı yüzde 22; ağır ticari araç pazarı yüzde 42; otomobil pazarı ise yüzde 2 oranında düşüş gösterdi.
İlk 9 aylık dönemde, otomobil pazarında yerli araçların payı yüzde 40 olurken, hafif ticari araç pazarında yerli araç payı yüzde 63 olarak gerçekleşti.
Türkiye ihracatında liderliği eylülde geri aldı
Ocak-Eylül döneminde ihracat, bir önceki yılın aynı dönemine göre adet bazında yüzde 33 azalarak 616 bin 120 adet olarak gerçekleşti. Otomobil ihracatı yüzde 30 oranında azalarak 417 bin 45 adet olurken, ticari araç ihracatı ise yüzde 38 azaldı. Traktör ihracatı ise 2019 yılına göre yüzde 23 azalarak 9 bin 520 adet olarak gerçekleşti.
Pandemi nedeniyle Avrupa’da ticaretin durma noktasına geldiği
- Nisan 2020’de otomotiv ihracatı 10 bin 613 adet olmuştu.
- İhracat Mayıs’ta 44 bin 406,
- Haziran’da 70 bin 809,
- Temmuz’da 78 bin 242,
- Ağustos 42 bin 865
- Eylül’de ise 92 bin 832 adet olarak kayıtlara geçti.
Dokuz ayda 17,4 milyar dolarlık ihracat yapıldı
Ocak-Eylül döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre, toplam otomotiv ihracatı dolar bazında yüzde 24, Euro bazında ise yine yüzde 24 oranında azaldı.
Bu dönemde, toplam otomotiv ihracatı 17,4 milyar dolar olarak gerçekleşirken, otomobil ihracatı yüzde 25 azalarak 6,3 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
Euro bazında otomobil ihracatı ise yüzde 25 azaldı ve 5,6 milyar Euro oldu. Aynı dönemde, dolar bazında ana sanayi ihracatı yüzde 28 oranında; tedarik sanayi ihracatı da yüzde 17 oranında azaldı.