Türkiye’de otomotiv pazarının 800 binlere, üretim kapasitesinin 2 milyon adetlere takılmasında en önemli sorunlardan biri Özel Tüketim vergisi (ÖTV). Dünyada başka örneği olmadan uygulanan ÖTV artık bir otomobilin net fiyatını aşmış durumda. Otomobil fiyatlarına endekslenen ÖTV nedeniyle araç fiyatları da sürekli kartopu gibi artıyor. Türkiye’de araç sahibi olmanın önündeki en büyük engel haline gelen ÖTV’nin kaldırıması da Türkiye bütçesi gereği mümkün olamıyor. 2022 yılında 150 milyar liraya yaklaşan bir hasılatın söz konusu olduğu otomotiv ÖTV’sinin sıfırlanması için Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği bir çalışma yaparak, bunu ilgili bakanlıklara sunduğunu açıkladı. Bakanlıkların da üzerinde çalışmaya değer bulduğu belirtildi.
Kasım 2022 Matrah Düzenlemesi beklentileri karşılamadı
ODMD Y.K. Başkanı Ali Haydar Bozkurt, “Kısa vadeli duruma baktığımızda, 24 Kasım tarihi itibariyle matrah tutarlarının güncellenmesi ile ilgili olarak sektörde uzun zamandır dile getirdiğimiz düzenleme yapıldı. Ancak matrah tutarlarındaki artışların etkisi sınırlı oldu.” diye konuştu.
1.6 lt motora göre vergi 30 yıl öncede geçerliydi, şimdi temiz bir sayfa açma zamanı
ODMD olarak orta vadeli beklentilerini de açıklayan Bozkurt, 1.6 lt motorlar üzerine oturan otomobil vergi sisteminin günün koşullarına ayak uyduramadığını hatırlatarak, şunları söyledi:
“Dünyada gelişen teknolojilerle beraber şu anda kullandığımız ‘1.6 litre motor hacminin üstü lükstür, altı değildir’ noktasının dışına çıktı. Orta vadeli beklentimiz, bu konuda temiz bir sayfa açıp; kriterlerin gözden geçirilmesini sağlamak olacak. Gelişen teknolojilere uygun araçların ülkemizde de kullanılmasını istiyoruz.”
Kademeli Sıfır ÖTV reçetesi neler içeriyor?
Bozkurt, dernek tarafından Türkiye Otomotiv Ekosistemi Gelişim Senaryoları hazırladıklarını belirterek; bu çalışma ile Türkiye’nin yeni otomotiv yatırımlarına ev sahipliği yapabileceğini; ihracatın artacağını ve kamunun vergi gelirlerinin de azalmayacağı bir reçete üzerine çalıştıklarını dile getirdi. Bozkurt, kademeli sıfır ÖTV reçetesi için şunları söyledi:
“Herkesin en başta ÖTV’nin kaldırılmasını talep ettiğini görüyoruz. Ancak bunun sadece bir günde yapılamayacağı bir gerçek. Aynı zamanda mevcut araç envanterinin değeri düşer ve başta filo şirketleri gibi envanter yöneten şirketlerin yönetemeyeceği durumlar yaşanır. Biz de ODMD olarak uzun vadede ÖTV konusunu nasıl kaldırabiliriz diye kapsamlı bir çalışma gerçekleştirdik. Bu sayede ülkemiz artık ‘otomobil üzerinden yüksek vergiler alan bir ülke’ şeklinde anılmaktan çıkar; ‘yeni teknolojiler için bir üretim üssü haline gelebilir’. Kısacası, Türkiye’nin otomotiv üretim üssü olmasının tam zamanı!”
Kademeli sıfır ÖTV reçetesi ile 2 milyonluk pazar hayal değil
- “Gerçekleştirdiğimiz simülasyona göre kademeli olarak ÖTV oranlarının düşmesiyle birlikte bu rakamı sıfırlayacak bir senaryo çalışıldı. Bu 10-15 yıllık süreçte detaylar da devreye girmeli. Bu reçete ile otomobil ve hafif ticari araç pazarının 2034’e kadar 2 milyonun üstünde bir adede ulaşma potansiyeli var.
- Pazarın gelişimi, Türkiye Otomotiv Sektörünü Dünya Otomotiv Ekosistemindeki yerini daha üst sıralara taşıyacaktır. Biz ülke olarak mevcut konjonktürde, yatırım ve üretim anlamında en avantajlı konumdayız. Böyle bir stratejik hamle ile bir yol haritası belirlememiz ve bu yol haritasına sadık kalmamız önem taşıyor.
- 2010 yılından itibaren ortalama iç pazar adetleri 800 bin adetlerde. Oysa 2 milyonu geçecek; 3 milyon adedi zorlayacak bir iç pazar potansiyelimiz var. Ortaya koyduğumuz senaryo ile otomotiv yol haritası oluşturularak; 2034’e kadar 1000 kişiye düşen otomobil sayısı; 219 adetten Doğu Avrupa ortalaması olan 365 adedin üzerine çıkarken; daha fazla marka/model üretimi mümkün olacak; otomotiv ihracatı 2 milyon adede ve 30 milyar dolar seviyelerinden 50 milyar doların üzerine çıkarma imkanı olacaktır.
- Tedarik sanayinin de ekonomik ölçeklere ulaşması ve yatırımlarını artırabilmesi mümkün.
- Bu gelişmeler yeni yan sanayi firmalarının da ülkemizde yatırımlar yapmasına ve mevcut yan sanayi firmalarının kapasite artırmasına fırsat yaratacaktır.
- Özellikle son dönemde Çinli elektrikli araç üreticilerinin Avrupa pazarına giriş yapmakla ilgili önlerindeki en büyük zorlukların başında gümrük tarifeleri ve lojistik uzaklık konuları gelmekte.
- Aslında Türkiye, Çinli otomobil üreticileri için en uygun üretim üssü olarak öne çıkabilecek fırsatları da barındırıyor.”
ÖTV inecek, üretim, istihdam ve ihracat artacak
ODMD Yönetim Kurulu Başkanı Ali Haydar Bozkurt, ÖTV’nin kademeli olarak azaltılması sayesinde, “Dönüşen otomotiv sektörü çevresinde, pazar/ihracat/üretimin artması, paydaş sektörlerle beraber katma değeri yüksek iş imkanlarının gelişimine fırsat tanıyacaktır. Otomotiv ve paydaş sektörlere ait istihdam toplamı %50 seviyelerinde artarak 750 bin kişiye ulaşabilecektir. Türkiye’deki araç parkının yaş ortalamasının düşmesinde, ÖTV’nin azalan bir takvimde indirilmesinin de olumlu etkileri olacaktır. İç pazar adetlerini olması gereken seviyelere taşıyacak uygulamalar ayrıca araç parkımızın gençleşmesi bakımından da gerekli. Tüm bu önemli faktörler göz önüne alındığında kademeli bir özel tüketim vergisi indirimi ile otomotive uygulanan özel tüketim vergilerinin sıfırlanması hem tüketiciler hem ekonomimiz hem de sektörün büyümesi ve gelişmesi için çok sayıda fırsatlar doğuracağına inanıyoruz” dedi.
