Volkswagen’in 2015 yılının sonunda ABD’de egzoz emisyonlarını kasıtlı olarak düşük göstermekle suçlanmasıyla patladı skandal. Böylece Avrupa ekonomi basınına da 2050 yılına kadar oyalanacağı bir gündem maddesi de sunulmuş oldu.
Bu gündemin içeriği dizel…
En önemli gelişmeleri neredeyse ‘saat’ dilimlerinde tüketen bizler için anlaması biraz zor ama Avrupa sever böyle uzun uzun tartışmayı…
Neden mi 2050 yılına kadar?
2050 yılına kadar sadece dizelin değil benzinli motorların da tarihe karışacağı öngörüsü nedeniyle… Geleceğin otomobilleri ‘elektrikli mi, hibrit mi, konvansiyonel’ mi olacak derken; içlerinden birinin olmayacağına, yani konvansiyonel motorların ömrünü tamamlayacağına kesin gözüyle bakılıyor artık…
İlk taş da doğal olarak dizele atıldı…
Çok hızlı başlangıçların ve gelişimlerin sonu çok hızlı gelir… Genellikle ‘balon’ oldukları içindir bu… Volkswagen’in dizel skandalı dizel için olumsuz anlamda işaret fişeği olurken, son 1.5 yıldır da özellikle Avrupa yerel yönetimlerinin ‘vurun kahpeye’ diye özetlenebilecek sloganlarına maruz kalan dizeli balon olarak nitelendirmek biraz haksızlık olur. Sanki hep bu anı beklemişler gibi… Çevresel kaygılar nedeniyle haklılar elbette ki… Hızlı yükselişe geçmesinden itibaren müşterilerine hem performans hem de ekonomi olarak karşılığını fazlasıyla veren dizele karşı ne kadar da öfke biriktirmişler.
Dizelde çevresel endişeler yüzünden gerileme bekleniyordu da bu kadar hızlı gerileme öngören var mıydı bilemiyorum. Çünkü Türkiye’de henüz farkedilmiyor ancak dünyada ve özellikle Avrupa’da çok hızlı bir ‘terketme’ süreci başladı. Art arda yasaklama kararları geliyor.
DİZELE TALEP DÜŞÜYOR
ACEA verilerine göre Avrupa’da 2011’de yüzde 55.7 olan dizel araçların satışlardan aldığı pay 2016 yılında yüzde 49.5’e, 2017 yılında 47’ye geriledi. Sadece 2 yılda oldu bu… Barclays adlı kuruluş, Avrupa’daki genel araç üretimindeki dizel otomobillerin payının 2025’te yüzde 52’den yüzde 27’ye düşebileceğini açıkladı.
Geçen hafta dünyanın en büyük otomotiv üreticilerinden Almanya’da mahkeme, iki büyük kentte 1 Eylül 2019’dan itibaren dizel motorlu araçların yasaklanabileceği açıkladı. Yasak kararının diğer şehirlere ve ülkelere yayılacak domino etkisi oluşturabilir.
Bu karar, DUH adlı çevreci bir grubun Alman yerel yönetimlerine yönelik açtığı davalarda Stuttgart ve Dusseldorf’daki yerel mahkeme kararlarına itiraz etmesinin ardından geldi. DUH, 70 Alman şehrindeki hava kirliliğinin AB standartlarının üzerinde olduğunu belirterek, dizel motorlu araçların yasaklanması yönünde davalar açmıştı.
Yasaklama kararının ilk önce Stuttgart’ta alınması da ironik. Çünkü Mercedes, Porsche gibi Alman otomotivinin devlerinin bu şehirde fabrikaları var…
Ve Almanya’da dizel otomobil satışlarında hızlı gerileme kaydedildiğini not düşelim…
Dizel şampiyonu Fransa’da da konu yoğun tartışmalara sahne oluyor. Ülkede 2040 yılından itibaren hem benzinli hem de dizel araçların kullanımının yasaklanması planlanıyor. Ancak onun öncesinde Paris başta olmak üzere yerel yönetimler dizel yasağını başlatmak üzere… Fransa dünya genelinde dizelin kalesi konumundaydı.
Dizelin satışlardan aldığı pay 2000’lerin başında yüzde 80’lere ulaşan Fransa’da, 2017 yılında dizelin payı yüzde 47’ye geriledi. 2000 yılından bu yana dizelin payı yüzde 50’nin altına hiç gerilememişti. Fransa’da ayrıca 2018 yılında dizel yakıtta vergi oranlarında yüzde 10 artış olabileceği konuşuluyor.
Diğer ülkeler de hazırlıkta.
Çin, benzinli ve dizel araç satış yasağının 2030 yılından itibaren uygulamaya geçmeyi planlıyor.
İngiltere 2040 yılından itibaren hem benzinli hem de dizel araçların kullanımını yasaklayacak.
Norveç, 2025 yılından itibaren dizel ve benzinli araç satışı yasaklanıyor.
Dört başkent Madrid, Atina, Paris ve Mexico City 2025 yılından itibaren fosil yakıtlı araçların yasaklama kararı almıştı.
Liste böylece uzuyor…
HANGİ MARKA NE YAPACAK?
Yerel yönetimlerin aldığı kararlar ve en önemlisi talep azalması otomotiv devlerinin gelecek planlamalarında dizeli devreden çıkarmasına neden oluyor. Radikal kararlar art arda açıklanıyor. Birçok üretici ya açıktan ya da alıştıra alıştıra ama ‘niyetini’ belli eder şekilde dizel yatırımlarını durduracağını açıklıyor.
Fiat Chyrsler geçen hafta 4 yıl içinde dizel motor üretimini bırakacağını duyurdu.
Hybrid satış şampiyonu Japon Toyota; Yaris, Auris ve RAV4 modellerinin mevcut seçeneklerinin satışını noktaladıktan sonra, artık yeni otomobillerde dizel motor seçeneği sunulmayacağını açıkladı. Bu kararın ilk resmi adımı İtalya’da atıldı.
Honda dünya genelinde en fazla satılan modellerinden biri olan CR-V’de artık dizel seçeneği sunmayacak. Marka dizel motorlarını elektriklilerle değiştirmeyi hedefliyor.
Volkswagen Grubu markalarından Porsche de dizelsiz bir ürün gamına hazırlanıyor. Marka yeni Cayenne’i geçen yaz ‘dizel’siz lanse etmişti.
Bir diğer grup markası Skoda, Volkwagen Polo’nun kuzeni Fabia’yı Cenevre’de dizelsiz tanıtacak.
İsveçli Volvo da dizeli terkedebileceğini açıklayan markalar arasında. Marka bu süreçte elbette elektrikli motora konsantre olacak. İsveçli üreticinin ürün gamında dizel seçeneği 2023 yılından itibaren olmayabilir.
Ve bu liste de kısa bir süre içinde sayfalara sığmayacak kadar uzayacak…
